Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2008

"Ζουμ" στα βάθη του Γαλαξία...



Μια διεθνής επιστημονική ομάδα, με επικεφαλής αστρονόμους από το αστεροσκοπείο Χέιστακ του πανεπιστημίου ΜΙΤ των ΗΠΑ, κατάφερε να αποτυπώσει τις καλύτερες μέχρι τώρα εικόνες αυτού που πιστεύεται ότι είναι η τεράστια "μαύρη τρύπα" στο κέντρο του Γαλαξία μας. Οι αστρονόμοι διασύνδεσαν από κοινού τρία απομακρυσμένα ραδιοτηλεσκόπια στη Χαβάη, την Αριζόνα και την Καλιφόρνια και έτσι δημιούργησαν ένα εικονικό τηλεσκόπιο που μπορεί να βλέπει λεπτομέρειες 1.000 φορές περισσότερες από το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ. Ο στόχος των παρατηρήσεων ήταν μια πηγή γνωστή ως "Τοξότης Α*" (Αστρο-Α), εδώ και καιρό θεωρούμενη ως η θέση μιας γιγάντιας μαύρης τρύπας, με μάζα 4 εκατ. φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Ο "Τοξότης Α*" ανακαλύφθηκε εδώ και τρεις δεκαετίες, αλλά για πρώτη φορά τώρα οι αστρονόμοι είναι σε θέση να παρατηρήσουν τόσες λεπτομέρειες. Οι μαύρες τρύπες, αντικείμενα τόσο πυκνά που η βαρυτική τους έλξη εμποδίζει ακόμα και το φως να δραπετεύσει από το λεγόμενο "ορίζοντα γεγονότων" στην περιφέρειά τους, έχουν κεντρίσει τη φαντασία των επιστημόνων και του κοινού, αλλά, πέρα από τις θεωρίες, η ύπαρξή τους δεν έχει αποδειχτεί τελεσίδικα. Οι επιστήμονες τις μελετούν όχι άμεσα, αλλά ανιχνεύοντας το φως που εκπέμπεται από την ύλη, η οποία θερμαίνεται, όσο περισσότερο πλησιάζει τον "ορίζοντα γεγονότων". Οι νέες παρατηρήσεις έγιναν χρησιμοποιώντας πολύ βραχέα ραδιοκύματα μήκους κύματος 1,3 χιλιοστών, τα οποία μπορούν να διαπεράσουν την "ομίχλη" των διαστρικών αερίων που θολώνουν τις παρατηρήσεις σε μεγαλύτερα μήκη κύματος. Μετρώντας το μέγεθος της φωτεινής περιοχής στο κέντρο του Γαλαξία μας, αποκαλύπτουν την υψηλότερη πυκνότητα συγκέντρωσης ύλης που έχει βρεθεί ποτέ, "γεγονός που αποτελεί νέα σημαντική ένδειξη για την ύπαρξη των μαύρων τρυπών", δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Σέφερντ Ντόουλμαν του ΜΙΤ, στην έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, σύμφωνα με την ηλεκτρονική έκδοση ScienceDaily. Το φως χρειάζεται πάνω από 25.000 χρόνια για να φθάσει στη Γη από το κέντρο του Γαλαξία μας. Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι η πηγή της ακτινοβολίας από το σημείο αυτό προέρχεται είτε από ένα δίσκο ύλης που στροβιλίζεται προς τη μαύρη τρύπα, είτε από ένα "πίδακα" ύλης που με τεράστια ταχύτητα εκτοξεύεται από τη μαύρη τρύπα. Οι μελλοντικές παρατηρήσεις από ακόμα μεγαλύτερα εικονικά τηλεσκόπια θα προσδιορίσουν ακριβέστερα τι ακριβώς συμβαίνει στο κέντρο του γαλαξία. Οι περισσότεροι γαλαξίες θεωρείται πλέον ότι έχουν μαύρες τρύπες στο κέντρο τους, όμως η καλύτερη ευκαιρία για επιστημονική παρατήρηση είναι το κέντρο του δικού μας γαλαξία.