Επιστολή του Προέδρου Επιμελητηρίου Μεσσηνίας προς τον Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Αγροτικής Ανάπτυξης της Ν.Δ

Με την ευκαιρία της συνάντησης με τον τομεακό υπεύθυνο του Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Αγροτικής Ανάπτυξης της Ν.Δ και Βουλευτή Κοζάνη κ. Γιώργο Κασαπίδη, το Επιμελητήριο Μεσσηνίας συνοψίζει ως ακολούθως τις θέσεις του για το θέμα:

Οι παθογένειες στην παραγωγή και απορρόφηση των ελληνικών αγροτικών προϊόντων είναι γνωστές και διαπιστωμένες εδώ και μια περίπου 20ετία και πλέον, λίγα, όμως πράγματα έχουν γίνει προς την κατεύθυνση:

* αφενός της ενίσχυσης της θέσης των παραγωγών,
* αφετέρου της ελάφρυνσης των καταναλωτών από κερδοσκοπικές δομές (κυρίως στις Λαϊκές Αγορές) και πρακτικές (σούπερ μάρκετ κ.α.), που επιβαρύνουν ανεξέλεγκτα την τελική τιμή των προϊόντων.

Γνωστή είναι λίγο-πολύ και η κατανομή των ευθυνών στους ίδιους τους παραγωγούς, που αρκούνται στις επιδοτήσεις και δεν αναδιαρθρώνουν την παραγωγή τους, ενώ ταυτόχρονα δεν συνεργάζονται στο βαθμό, που θα έπρεπε, μεταξύ τους ώστε να διαθέτουν διαπραγματευτική ισχύ, στους συνεταιρισμούς, πολλοί των οποίων έχασαν τον ρόλο και την αξιοπιστία τους, μέσα στην αδιαφάνεια και τον κομματισμό, αλλά και στους πολιτικούς, που παρέλειψαν να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, προκειμένου να εξυπηρετήσουν το πελατειακό τους συμφέρον...

Το πλήρες κείμενο της επιστολής έχει ως εξής...........

Με την ευκαιρία της συνάντησης με τον τομεακό υπεύθυνο του Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Αγροτικής Ανάπτυξης της Ν.Δ και Βουλευτή Κοζάνη κ. Γιώργο Κασαπίδη, το Επιμελητήριο Μεσσηνίας συνοψίζει ως ακολούθως τις θέσεις του για το θέμα:
Οι παθογένειες στην παραγωγή και απορρόφηση των ελληνικών αγροτικών προϊόντων είναι γνωστές και διαπιστωμένες εδώ και μια περίπου 20ετία και πλέον, λίγα, όμως πράγματα έχουν γίνει προς την κατεύθυνση:
• αφενός της ενίσχυσης της θέσης των παραγωγών,
• αφετέρου της ελάφρυνσης των καταναλωτών από κερδοσκοπικές δομές (κυρίως στις Λαϊκές Αγορές) και πρακτικές (σούπερ μάρκετ κ.α.), που επιβαρύνουν ανεξέλεγκτα την τελική τιμή των προϊόντων.
Γνωστή είναι λίγο-πολύ και η κατανομή των ευθυνών στους ίδιους τους παραγωγούς, που αρκούνται στις επιδοτήσεις και δεν αναδιαρθρώνουν την παραγωγή τους, ενώ ταυτόχρονα δεν συνεργάζονται στο βαθμό, που θα έπρεπε, μεταξύ τους ώστε να διαθέτουν διαπραγματευτική ισχύ, στους συνεταιρισμούς, πολλοί των οποίων έχασαν τον ρόλο και την αξιοπιστία τους, μέσα στην αδιαφάνεια και τον κομματισμό, αλλά και στους πολιτικούς, που παρέλειψαν να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, προκειμένου να εξυπηρετήσουν το πελατειακό τους συμφέρον….
Εδώ, που φθάσαμε σήμερα
 με τους παραγωγούς να πωλούν συχνά σε τιμές κάτω του κόστους,
 τους μεσάζοντες των λαϊκών να θησαυρίζουν και συχνά να φοροδιαφεύγουν
 τους καταναλωτές να πληρώνουν τα προϊόντα 60 % έως και 900% πάνω από την τιμή παραγωγού και
 τα εξαγόμενα ελληνικά αγροτικά προϊόντα να χάνουν έδαφος
οι κατευθύνσεις στις οποίες θα πρέπει να κινηθεί η αγροτική μας πολιτική (προφανώς τηρώντας το κοινοτικό πλαίσιο της ΚΑΠ) είναι λίγο-πολύ δεδομένες και μονοσήμαντες. Τις γνωρίζουν εδώ και χρόνια και τα δύο μεγάλα κόμματα, που κυβέρνησαν και κυβερνούν, όμως, ο μεταξύ τους ανταγωνισμός για τις ψήφους των αγροτών (και όχι για το μέλλον της Γεωργίας μας) δεν τα αφήνει να τις αποφασίσουν και να τις συνυποστηρίξουν.
Επειδή το 2013 έφθασε και θα υπάρξουν δυσάρεστες εξελίξεις για τους Έλληνες αγρότες με τις αναμενόμενες μεταβολές στην ΚΑΠ, θα πρέπει από τώρα να ληφθούν γενναία μέτρα. Πράγματι, η τροποποίηση της ΚΑΠ συνιστά τη μεγαλύτερη απειλή για τις άμεσες ενισχύσεις που εισρέουν στη χώρα μας (2,7 δισ. ευρώ το χρόνο). Ο νέος προσανατολισμός της ΚΑΠ μετά το 2013 είναι να ενισχύσει την ανάπτυξη της υπαίθρου σε βάρος άμεσων ενισχύσεων.
Η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει την κατάθεση νομοσχεδίου εντός του Απριλίου, που θα περιλαμβάνει πλέγμα επτά δράσεων για την ρύθμιση όλων των θεμάτων, που έχουν να κάνουν με την αλυσίδα πώλησης των αγροτικών προϊόντων από το χωράφι μέχρι τον τελικό καταναλωτή.
Συγκεκριμένα πληροφορούμεθα ότι το Υπουργείο προωθεί μέτρα όπως:
● Οργάνωση της αγοράς με στόχο τη μείωση του αριθμού των μεσαζόντων και του περιθωρίου κέρδους τους.
● Έλεγχο αγοράς από τα «ελληνοποιημένα προϊόντα».
● Δημιουργία νέων θεσμών και ειδικών οργανισμών πώλησης αγροτικών προϊόντων από το Διαδίκτυο.
● Οργάνωση και συντονισμό μηχανισμών από το ΥΠΑΑΤ.
● Σύνδεση του Υπουργείου με άλλες πηγές δεδομένων (ΤΑXIS, VIES, Oλοκληρωμένο Σύστημα Τελωνείων) για τον εντοπισμό και τον έλεγχο των εισηγμένων προϊόντων.
● Παρακολούθηση της διακίνησης των προϊόντων, έλεγχο των εμπόρων και των σημείων πώλησης.
● Δημιουργία διατροφικού Τειρεσία με τις επιχειρήσεις που παραβιάζουν τη διατροφική νομοθεσία ή αισχροκερδούν.
Το πλέγμα αυτό, δεν απαντά προφανώς σε όλα τα προβλήματα (π.χ. διάρθρωση καλλιεργειών, μάρκετινγκ, εξαγωγές, κ.λπ.) είναι, όμως, μια συνολική εκ πρώτης όψεως αντιμετώπιση του προβλήματος της ασυδοσίας των μεσαζόντων στις λαϊκές κ.α. και ως τέτοια θα πρέπει να υποστηριχτεί από όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Θεωρούμε, ότι η περίοδος, που η αγροτική παραγωγή αποτελούσε πεδίο κομματικών ανταγωνισμών έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί και τα κόμματα (ιδιαίτερα τα κόμματα εξουσίας) θα πρέπει πλέον να στηρίζουν από κοινού και χωρίς παρεκκλίσεις τις όποιες προσπάθειες εξυγίανσης, σε όποια φάση, μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή, μεταξύ παραγωγών και τυποποιητών, τις πολιτικές στήριξης των Ομάδων Παραγωγών κ.λπ.
Ασφαλώς, δεν αρκεί η παρέμβαση στο επίπεδο των μεσαζόντων…. Απαιτούνται πολλά περισσότερα: στήριξη της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών, της συνεργασίας και συγχώνευσης αγροτικών εκμεταλλεύσεων, των υγιών συνεταιριστικών πρακτικών, αλλά και των ιδιωτικών επιχειρήσεων πρώτης μεταποίησης, τυποποίησης και εξαγωγής. Θέματα, όπως ο τρόπος λειτουργίας της διανομής των προϊόντων, το μάρκετινγκ παραγωγού και διανομέα, η πολιτική διανομής σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο, δεν μπορούν συνήθως να αντιμετωπιστούν επιτυχώς στο επίπεδο του μεμονωμένου παραγωγού και προϋποθέτουν συνεργασίες, συνεταιρισμό ή υγιή ιδιωτική επιχείρηση μεταποίησης-τυποποίησης, για να μπορούν να έχουν πρόσβαση και διείσδυση στις μεγάλες αγορές του εξωτερικού. Θα πρέπει να συνεργαστούν με το Υπουργείο Εξωτερικών στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για τις Εξαγωγές και της Οικονομικής Διπλωματίας, Αλλιώς, στην καλύτερη περίπτωση «εξαγωγή ελληνικών αγροτικών προϊόντων» σημαίνει εξαγωγή σε μορφή χύμα και σε εξευτελιστικές τιμές και επεξεργασία και τυποποίηση στο εξωτερικό, ώστε το τελικό τυποποιημένο προϊόν να διοχετεύεται στην Αγορά σε πολλαπλάσια τιμή και όλη η προστιθέμενη αξία να παραμένει εκτός της Χώρας…
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το 2013 πλησιάζει, είμαστε έτοιμοι να το διαχειριστούμε;
Είναι δεδομένο ότι θα υπάρξουν ανατροπές που θα επηρεάσουν την αγροτική οικονομία της χώρας μας μέσω της αναθεώρησης της ΚΑΠ, που θα ισχύσει από το 2013 έως 2020 θα τεθεί στο τραπέζι του διαλόγου από την ερχόμενη άνοιξη.
Εκτίμησή μας είναι ότι με τα νέα δεδομένα επιβάλλουν αλλαγή εκ βάθρων της αγροτικής πολιτικής και ο χρόνος που απομένει είναι πολύ περιορισμένος. Ζητούμενο είναι εάν καταφέρει η Ελλάδα να αλλάξει σε λιγότερο από τρία χρόνια όσα δεν κατάφερε την τελευταία εικοσαετία…
Στο στόχαστρο της νέας ΚΑΠ είναι σίγουρα οι επιδοτήσεις.
Είναι γνωστό ότι σημαντική ώθηση στην αγροτική παραγωγή τις προηγούμενες δεκαετίες έδωσαν οι κοινοτικές ενισχύσεις, οι γνωστές σε όλους επιδοτήσεις. Στόχος πλέον της Ε.Ε. είναι να περιορίσει ή να καταργήσει σε ορισμένα προϊόντα τις κοινοτικές ενισχύσεις, γεγονός που θα προκαλέσει τριγμούς στον αγροτικό κόσμο της χώρας μας, ο οποίος δεν είναι προετοιμασμένος για τις διαρθρωτικές αλλαγές που έρχονται.
Λόγω της καταβολής επιδοτήσεων αναλογικά με το ύψος της παραγωγής, η ΚΑΠ ενθάρρυνε τους αγρότες να στραφούν προς εντατικές μεθόδους γεωργίας και κτηνοτροφίας, οδήγησε στη δημιουργία πλεονασμάτων και στη στρέβλωση της παγκόσμιας αγοράς.
Στόχος τώρα είναι η αποσύνδεση που θα σημάνει μεγάλη απώλεια εισοδήματος για τους Έλληνες αγρότες, καθώς ακόμη και χωρίς να παράγουν καλύπτουν σήμερα από τις επιδοτήσεις το 45% του ετήσιου εισοδήματός τους.
Η χώρα μας, πρέπει να επιδιώξει τη διατήρηση των επιδοτήσεων με ταυτόχρονη βεβαίως σύνδεσή τους και με την παραγωγή. “Να επιδοτούνται όμως όσοι παράγουν και όχι όσοι είχαν δικαιώματα την περίοδο αναφοράς 2000-2002 και έκτοτε έχουν σταματήσει την παραγωγή”.
Πρέπει να γίνει σαφές ότι η Κομισιόν προωθεί το ισχύον καθεστώς με προσανατολισμό ακόμη και μείωση των επιδοτήσεων ή κατάργησή τους σε ορισμένα προϊόντα παρ’ ότι η Ε.Ε. διευρύνθηκε. Με άλλα λόγια η Ευρώπη θέλει με τα ίδια λεφτά ή και λιγότερα να επιδοτεί περισσότερες χώρες. Θέλει επίσης να εξυπηρετήσει τις ισχυρές οικονομίες της ευρωζώνης που έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό και ανεπτυγμένη τεχνολογία να εξασφαλίσουν ευνοϊκό περιβάλλον και σχέση με τις τρίτες χώρες, από τις οποίες θέλουν να εισάγουν αγροτικά προϊόντα και να εξάγουν τα δικά τους προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Η αποσύνδεση της επιδότησης από την παραγωγή ευνοεί επίσης και τις νέες χώρες της Ε.Ε. και το γεγονός ότι επίτροπος για θέματα αγροτικής πολιτικής είναι Ρουμάνος, θα πρέπει ενδεχομένως να αυξήσει να ανακλαστικά της χώρας μας.
Εκτιμάμε ότι οι παγίδες της νέας ΚΑΠ είναι ο ίδιος ο νέος προσανατολισμός της ΚΑΠ μετά το 2013 είναι να ενισχύσει τον δεύτερο πυλώνα (ενισχύσεις για την ανάπτυξη της υπαίθρου) σε βάρος του πρώτου (άμεσες ενισχύσεις). Δηλαδή, από το 7% των ενισχύσεων που δίνονται σήμερα στον β πυλώνα, να αυξηθεί στο 10%. Αυτόματα μειώνονται οι άμεσες ενισχύσεις.
Στις προθέσεις της Κομισιόν είναι η δικαιότερη κατανομή της στήριξης μεταξύ των κρατών μελών. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη απειλή για τις άμεσες ενισχύσεις που εισρέουν στη χώρα μας (2,7 δισ. ευρώ το χρόνο), γιατί ο μέσος όρος στήριξης της Ελλάδας είναι 59 ευρώ το στρέμμα έναντι 22 ευρώ το στρέμμα του κοινοτικού μέσου όρου. Ο Μικρός κλήρος και άλλες διαρθρωτικές αδυναμίες μας υποχρεώνει να προετοιμαστούμε με επιχειρήματα με δείκτες και κριτήρια (απασχόληση, μέγεθος, εκμετάλλευσης, ορεινές-μειονεκτικές περιοχές κ.λπ.) για να αντιμετωπίσουμε λογικές που φέρνουν τα πάνω κάτω.
Σε κάθε περίπτωση η οικονομία της χώρας μας και λόγω της οικονομικής κρίσης μας οδηγεί στο ασφαλές συμπέρασμα ότι οποιαδήποτε σκέψη της Κομισιόν για άμεση ή έμμεση, μερική ή ολική επανεθνικοποίηση της ΚΑΠ θα είναι καταστροφική για τη χώρα μας, γεγονός που μας υποχρεώνει να προετοιμαστούμε κατάλληλα και να εξασφαλίσουμε συμμαχίες με άλλες χώρες που έχουν περίπου τις δικές μας αδυναμίες.

Με εκτίμηση

Γιώργος Καραμπάτος
Πρόεδρος Επιμελητηρίου Μεσσηνίας