Όταν το Facebook έφτασε τα 100 εκατομμύρια μέλη παγκοσμίως τον περασμένο Αύγουστο, οι εργαζόμενοι στην εταιρεία βγήκαν στο διπλανό πάρκο και το γιόρτασαν με ένα μεγαλόπρεπο μπάρμπεκιου. Μέσα σε οκτώ μήνες, κάποια στιγμή την ερχόμενη εβδομάδα, η δημοφιλής υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης θα φτάσει, αισίως, τα 200 εκατομμύρια χρήστες...............
Ο εντυπωσιακός ρυθμός ανάπτυξης - διπλασιασμός των χρηστών μέσα σε οκτώ μήνες - συνιστά ότι το Facebook γίνεται κυρίαρχο μέσο του κοινωνικού οικοσυστήματος και ένα απαραίτητο προσωπικό και επαγγελματικό εργαλείο του δικτυωμένου κόσμου. Αυτή τη φορά πάντως η εταιρεία δε σκοπεύει να γιορτάσει το νέο ρεκόρ. Παρά τις νέες δυνατότητες επικοινωνίας που παρέχει στα εκατομμύρια των μελών του, το Facebook έχει δεχτεί τα πυρά τους σε πολλές από τις αλλαγές που επιχειρεί να επιφέρει στην υπηρεσία.
Από όποια πλευρά κι αν το δει κανείς, η εξέλιξη του Facebook είναι από μόνη της ένα μεγάλο επίτευγμα. Η εταιρεία του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, του 24χρονου σήμερα ιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου της, δέχεται περίπου ένα εκατομμύριο νέους χρήστες την ημέρα, ενώ περισσότερο από το 70% των μελών του Facebook ζει σε χώρες εκτός των ΗΠΑ, καθστώντας το παγκόσμιο φαινόμενο.
Εκτός από τον αρχικό σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκε και που ήταν η επανασύνδεση παλιών φίλων και συμμαθητών με τη χρήση του Διαδικτύου, το Facebook έχει βοηθήσει στην επανασύνδεση οικογενειών και ανεύρεση οικογενειακών δεσμών. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ψάχνουν άλλα μέλη με το ίδιο επίθετο ή άλλα στοιχεία που να μαρτυρούν κάποια μακρινή συγγένεια, βοηθώντας έτσι στην κατάρτιση ενός οικογενειακού δέντρου.
Μιλώντας για την συνδετική ικανότητα του Facebook, ο Ζούκερμπεργκ αναφέρθηκε στην περίπτωση ενός Δανού δασκάλου για παιδιά με ειδικές ικανότητες, ο οποίος ήρθε σε επαφή με τον πρωθυπουργό της χώρας μέσω της υπηρεσίας και τον κάλεσε να παρευρεθεί σε εκδήλωση της τάξης του, πρόσκληση που ο τελευταίος αποδέχτηκε. «Ένας συνηθισμένος άνθρωπος μπορεί πλέον να βρει τον πρωθυπουργό, παρακάμπτοντας τα παραδοσιακά εμπόδια που τίθενται σε μια τέτοια επικοινωνία», σχολίασε ο ιδρυτής της υπηρεσίας. Αποστολή του Facebook, σύμφωνα με τον Ζούκερμπεργκ, είναι η χρήση του από όλους και η απρόσκοπτη πρόσβαση στην πληροφορία. «Διακόσια εκατομμύρια σε ένα κόσμο έξι δισεκατομμυρίων είναι πολύ μικρός αριθμός», ανέφερε.
Οι χρήστες θέλουν να έχουν λόγο
Καθώς το Facebook αναπτύσσεται και εξελίσσεται, έρχεται όλο και πιο συχνά αντιμέτωπο με τις προσδοκίες των μελών του, που συχνά παίρνουν τη μορφή απαιτήσεων. Οι πρόσφατες αλλαγές στην απεικόνιση της προσωπικής σελίδας των χρηστών προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, μεγάλο ποσοστό των οποίων δεν ήταν θετικές. Σε συνδυασμό με τα πρόσφατα γεγονότα και τις διαμαρτυρίες με αφορμή ενδεχόμενη αλλαγή των Όρων Χρήσης της υπηρεσίας, όχι αναγκαστικά προς όφελος των χρηστών, οι τελευταίοι έφτασαν σε σημείο να οργανώσουν σχετικό group στην υπηρεσία, με σκοπό τη διαμαρτυρία ενάντια στις πρόσφατες αλλαγές.
Οι ιθύνοντες της εταιρείας εξηγούν ότι οι αλλαγές έχουν μοναδικό σκοπό να επιταχύνουν την ενημέρωση σχετικά με τις δραστηριότητες των μελών. Όπως και να έχει, η διαμάχη σχετικά με τις αλλαγές αντικατοπτρίζει τη δυσκολία ικανοποίησης ενός κοινού διακοσίων εκατομμυρίων, πολλοί εκ των οποίων θεωρούν ότι έχουν λόγο εξαιτίας της συμμετοχής τους στην ανάπτυξη και διάδοση της υπηρεσίας στα πρώτα της δύσκολα βήματα.
"Το ζήτημα με τους χρήστες είναι παράξενο», εξηγεί ο Σίαμ Σουντάρ, ερευνητής στο πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. «Είναι μια τεχνολογία που οδήγησε στη δημιουργία κοινοτήτων, και έφτασε σε τέτοιο σημείο που τα μέλη τους αισθάνονται το δικαίωμα να αμφισβητήσουν και να προκαλέσουν τον δημιουργό της τεχνολογίας».
Παρόμοιες εντάσεις είχαν υπάρξει λίγο παλιότερα, όταν το Facebook είχε ανακοινώσει τη χρησιμοποίηση της αμφιλεγόμενης διαφημιστικής πλατφόρμας Beacon, αλλά και όταν επιχείρησε να αλλάξει τους όρους χρήσης και δημιουργώντας υπόνοιες ελέγχου στο περιεχόμενο που δημοσιεύουν τα μέλη του. Η απάντηση του Facebook ήταν αρχικά η επαναφορά των παλιών Όρων Χρήσης και κατόπιν η διαβεβαίωση ότι στο εξής δε θα άλλαζε κάτι προτού ζητήσει τη γνώμη των χρηστών του.
Οι άνθρωποι, πολλές φορές θέλουν να διατηρούν μυστικά και ξεχωριστούς κοινωνικούς κύκλους. Το Facebook των διακοσίων εκατομμυρίων μελών είναι μια δύναμη που αναπροσαρμόζει με δυναμικό τρόπο αυτές τις ισορροπίες. Δάσκαλοι «μπλέκου» στη σφαίρα των μαθητών, γονείς στη σφαίρα των παιδιών τους αλλά και εργαζόμενοι σε εκείνη των εργοδοτών τους. Οι ενοποιήσεις αυτής της μορφής έρχονται από κοινωνιολογική πλευρά σε αντίθεση με την «ομοφιλία», την τάση δηλαδή των ανθρώπων να σχετίζονται κατά βάση με άτομα αντίστοιχης ηλικίας, ενδιαφερόντων και εθνικότητας.
Η τεράστια ανάπτυξη του Facebook προκαλεί αναπόφευκτες συγκρούσεις, καθώς η έννοια του «φίλου» αποκτά πολύ ελαστική ερμηνεία. Σε γενικές γραμμές πάντως, πολλοί σχολιάζουν ότι καλό είναι να αποφεύγουμε τα σχόλια που ενδέχεται να προκαλέσουν πρόβλημα στις σχέσεις με τους εργοδότες μας. Μάλιστα, παρά το ότι οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να επιτρέπουν τη δημοσίευση των σχολίων τους σε επιλεγμένες ομάδες «φίλων» τους, έρευνα δείχνει ότι μόλις το 20% κάνει χρήση αυτών των εφαρμογών.
Κάποια άλλα προβλήματα μπορεί να είναι πιο περίπλοκα, στις περιπτώσεις μεταξύ γονέων και παιδιών ή μεταξύ φίλων. Για παράδειγμα, πώς μπορεί το Facebook να είναι ένα μέρος που έφηβοι μοιράζονται και σχολιάζουν όσα έκαναν στην έξοδο τους, όταν οι γονείς τους χρησιμοποιούν την ίδια υπηρεσία για να ανταλλάξουν επαγγελματικές συμβουλές με δικούς τους γνωστούς και συνεργάτες; Παρά το ότι η υπηρεσία παρέχει μια αποτελεσματική μέθοδο επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων, ταυτόχρονα καταρρίπτονται κάποια όρια μυστικότητας. «Πολλές φορές οι άνθρωποι επιδιώκουν να είναι χωριστά, γονείς και παιδιά είναι ένα καλό παράδειγμα», αναφέρει η Ντάνα Μπόιντ, κοινωνική επιστήμονας που έχει μελετήσει τα κοινωνικά δίκτυα στο Web. «Ήδη βλέπουμε νέους να αναρωτιούνται πώς έφτασαν σε σημείο να έχουν «φίλη» της μητέρα τους. Παρατηρείται μια επιφυλακτικότητα από την πλευρά των νέων, που δεν υπήρχε πριν δύο χρόνια».
Νέες μορφές διαφημίσεων
Αν και το Facebook δε δίνει στη δημοσιότητα οικονομικά μεγέθη, αναλυτές εκτιμούν ότι τα έσοδα του κυμαίνονται από 250 μέχρι 400 εκατομμύρια δολάρια. Το ποσό αυτό πιθανόν να μην είναι αρκετό για να καλύψει τα αυξανόμενα έξοδα της εταιρείας και σίγουρα δε δικαιολογεί την επένδυση 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη Microsoft το 2007.
Οι οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Facebook δεν είναι καινούργιες. Το σύνολο σχεδόν των γνωστών διαδικτυακών υπηρεσίων, από email μέχρι messengers, αντιμετωπίζουν παρόμοιες δυσκολίες στην εξασφάλιση εσόδων από διαφημίσεις. Η τακτική που επιχειρεί να εφαρμόσει είναι να εμπλέξει με κάποιο τρόπο τους διαφημιζόμενους στα δίκτυα των μελών. Με μια νέα σειρά διαφημίσεων, προτρέπει τους χρήστες να υποστηρίξουν το προϊόν με αντάλλαγμα εκπτώσεις στις αγορές τους, υποστήριξη που φυσικά μετά γίνεται γνωστή σε όλο το δίκτυο «φίλων» του μέλους.
Η Σέριλ Σάντμπεργκ, υπεύθυνη των εμπορικών σχέσεων του Facebook, θεωρεί τα έσοδα της εταιρείας πολύ ικανοποιητικά δεδομένης της ύφεσης, ενώ διαψεύδει τα σενάρια που θέλουν το Facebook να χρεώνει μελλοντικά την πρόσβαση στην υπηρεσία. «Είμαστε ικανοποιημένοι με την μέχρι σήμερα πορεία», αναφέρει η ίδια. «Μέχρι πρόσφατα, η διαφήμιση ήταν μια μονόδρομη σχέση από τον διαφημιζόμενο στον καταναλωτή, τώρα όμως οι άνθρωποι θέλουν να κάνουν διάλογο. Το Facebook εξελίσσεται στο ιδανικό μέσο για αυτή την επικοινωνία».
www.kathimerini.gr με πληροφορίες New York Times
Διαβάστε Περισσότερα...
