Εκδηλώσεις στη μνήμη του Σουηδού αρχαιολόγου Ματίας-Νάταν Βαλμίν διοργανώνουν το Σάββατο 30 Αυγούστου στον αρχαιολογικό χώρο της Μάλθης η Νομαρχία Μεσσηνίας και ο Δήμος Δωρίου.
Οι εκδηλώσεις θα αρχίσουν στις 11 το πρωί με χαιρετισμούς και ομιλία της διευθύντριας της ΛΗ΄Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξένιας Αραπογιάννη.
Θα ακολουθήσουν αποκαλυπτήρια της προτομής του αρχαιολόγου, την οποία φιλοτέχνησε η γλύπτρια Ελισάβετ Βάλβη και θα κατατεθούν στέφανοι.
Ποίημα θα απαγγείλει ο λογοτέχνης, ποιητής και λαογράφος Ευστάθιος Κακούτης, θα τηρηθεί ενός λεπτού σιγή και θα ανακρουσθούν οι εθνικοί ύμνοι Ελλάδας και Σουηδίας.
Στις 12.30, στην πλατεία Αγίου Γεωργίου Δωρίου το χορευτικό τμήμα του Συλλόγου Γυναικών Δωρίου θα χορέψει παραδοσιακούς χορούς, θα εκτεθεί φωτογραφικό υλικό όπου θα παρουσιαστεί το ανασκαφικό έργο του Βαλμίν και θα παρατεθεί δεξίωση από τη Νομαρχία.
http://www.tharrosnews.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=19664
Αρχαιολογικές 'Ερευνες για το Δώριο
Η Ιστορία των ανασκαφών στο θεωρούμενο αρχαίο Δώριο άρχισε το 1927, όταν ο τότε δημοδιδάσκαλος της Μάλθης Γ. Καλαμπόκης υπόδειξε στο Σουηδό Αρχαιολόγο ΝΑΤΑΝ VALMIN, που ερευνούσε στη Μεσσηνία, την ύπαρξη αρχαιοτήτων στην κορυφή του λόφου Μάλθη, που βρίσκεται μεταξύ Βασιλικού και Κόκλας, νοτίως του δρόμου για την Κυπαρισσία.Ο VALMIN με οδηγό τις περιηγήσεις του Παυσανία (όπως αναφέρθηκαν πριν) ταύτισε το ποτάμι Ηλέκτρα με το ρέμα που περνάει δυτικά του Βασιλικού και το ποτάμι Κοίο με το ρέμα που κατεβαίνει από το τωρινό χωριό Μάλθη, για να ενωθεί με το προηγούμενο, πλησίον του οικισμού Ακρόπολις.
Αυτό το ρέμα δέχεται τα νερά μιας πηγής προς τη δυτική πλευρά του λόφου με τις αρχαιότητες που ο VALMIN θεώρησε ότι είναι η πηγή Αχαΐα του Παυσανία.Σύμφωνα με τα παραπάνω σε συνδυασμό και με άλλες ενδείξεις από αρχαία κείμενα και χωρίς να βρεθεί καμιά γραπτή απόδειξη ο VALMIN υποστήριξε ότι οι αρχαιότητες στην κορυφή του λόφου Μάλθη, σχετίζονται με το αρχαίο Δώριο.
Η άποψη αυτή έχει γίνει μέχρι σήμερα γενικά αποδεκτή. Τα ευρήματα και συμπεράσματα των ανασκαφών καταγράφονται λεπτομερειακά στο βιβλίο-έκθεση του VALMIN, προς το Πανεπιστήμιο της LUND, που χρηματοδότησε τις έρευνες. Το βιβλίο κυκλοφόρησε στα Αγγλικά το 1938 με τίτλο THE SWEDISH MESSENIAN EXPEDITION και δυστυχώς δεν έχει μεταφραστεί ακόμη στα Ελληνικά. Υπάρχει όμως στη Βιβλιοθήκη της Αρχαιολογικής Εταιρείας στην Αθήνα.
Περιληπτικές αναφορές στο έργο του VALMIN σε συνδυασμό με λεπτομερή σχόλια στα αρχαία κείμενα, περιλαμβάνονται στο βιβλίο του Νικ. Παπαχατζή βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών με τίτλο «Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησης-Μεσσηνιακά - Ηλειακά» 3ος Τόμος (Εκδοτικής Αθηνών).
Σύμφωνα με τα παραπάνω η κατοίκηση του Λόφου έγινε όχι αργότερα από τη ύστερη Νεολιθική εποχή, που για τη περιοχή αυτή τερματίζεται στα 2500 π.χ .
Ακολουθεί η Πρωτοελλαδική εποχή έως το 2200 π.Χ και η Μεσοελλαδική, έως το 1800 π.Χ .
Στη Μεσοελλαδική περίοδο είναι γνωστό ότι η Πελοπόννησος οικίστηκε από τους Αχαιούς που βαθμιαία την κατέκλυσαν από το Βορρά, άλλοτε ειρηνικά και άλλοτε βίαια, υποτάσσοντας τους πρώτους κατοίκους, τους Πελασγούς.
Η μεγάλη ακμή της Μάλθης συμπίπτει με τους δυο τελευταίους αιώνες της Μεσοελλαδικής εποχής (2000-1800π.Χ). Την περίοδο αυτή κτίζεται ο μεγάλος ωοειδής οχυρωματικός περίβολος με κατοικίες στην εσωτερική πλευρά του τείχους και τα επίσημα οικοδομήματα στο κέντρο.(Πλακόστρωτη αίθουσα Ηγεμόνα-Βωμοί με υπολείμματα οστών κ.λ.π)
Η τελευταία (πέμπτη) περίοδος είναι Υστεροελλαδική ή (Μυκηναϊκή) στην οποία ανήκει και το τετράγωνο κτίσμα (μέγαρο) στην κορυφή του Λόφου με λίθινες βάσεις για ξύλινες κολώνες.
Κάθε περίοδο την χαρακτηρίζουν και αντίστοιχα ευρήματα (λίθινα εργαλεία , διάφορες ταφές κάτω από κατοικίες , σπασμένα αγγεία με χαραγμένες μη αναγνώσιμες επιγραφές, μικρά λίθινα ειδώλια κλπ).
Εντύπωση προκαλεί η ανεύρεση λεπίδων από οψιανό λίθο ο οποίος υπάρχει μόνο στη Νήσο Μήλο, γεγονός που αποδεικνύει τις σχέσεις που υπήρχαν με τους κατοίκους των Κυκλάδων.
Επίσης ο VALMIN συσχετίζει μερικές από τις παραστάσεις των θρυμματισμένων αγγείων με παρόμοιες εγχαράξεις που βρέθηκαν σε Ετρουσκικά αγγεία. Αυτή όμως η συσχέτιση δεν έχει υποστηριχθεί στα χρόνια που ακολούθησαν.
Εκτός από τις ταφές εντός των τειχών, με τα πολύ φτωχά κτερίσματα, ιδιαίτερα ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τρεις θολωτοί τάφοι στους δυτικούς πρόποδες του Λόφου. Eχουν συληθεί από τα αρχαία χρόνια και οι δύο απ’ αυτούς, είναι σχεδόν κατεστραμμένοι.
Ο τρίτος τάφος που είναι και επισκέψιμος κατασκευαστικά θυμίζει τους γνωστούς τάφους των Μυκηνών χωρίς όμως την γνωστή μεγαλοπρέπεια με τα λιοντάρια.
Είναι πιθανότατα οι ταφές των τοπικών Ηγεμόνων του Βασιλείου του Νέστορα.
Παρόμοιοι τάφοι (συλημένοι) βρέθηκαν μεταγενέστερα και σε άλλα σημεία της ευρύτερης περιοχής του Δωρίου (Λόφος Μετσίκι στο Ψάρι, λόφος πλησίον Χαλκιά και στη θέση Σανοβά Κοπανακίου) ενώ τίποτα δεν αποκλείει την ανεύρεση και άλλων.
Οι ανασκαφές του Ν. VALMIN στο λόφο Μαλθης επιφύλασσαν και μια μικρή έκπληξη. Ενώ δεν υπήρχε καμιά ένδειξη για κατοίκηση μετά τους αρχαίους χρόνους , η σκαπάνη αποκάλυψε τα θεμέλια ενός μικρού κτίσματος (πιθανότατα εξωκλησιού) όπου βρέθηκε ένα σύνολο από 139 ορειχάλκινα Βυζαντινά νομίσματα της εποχής του Ρωμανού του Α΄ του Λεκαπηνού , που βασίλευσε την περίοδο 919-945 μ.Χ
Μεταπολεμικά, σε ανασκαφές που έγιναν το 1970, δυτικά της ευθείας των χωριών Μίλα και Βασιλικό και σε απόσταση 3 χιλιομέτρων Β.Δ του Μίλα αποκαλύφθηκαν και ενδιαφέρουσες αρχαιότητες. Αποτελούν συνέχεια των ευρημάτων του λόφου Μάλθης, ανήκουν στη Μυκηναϊκή εποχή, μέχρι και τους πρώιμους αρχαϊκούς χρόνους (700π.χ).
Δεν θα μας απασχολήσουν ιδιαίτερα, γιατί βρίσκεται (λόφος Λακαθέλα) εκτός των ορίων του Δήμου μας. Μέρος των ευρημάτων και ανασκαφών VALMIN φυλάσσονταν μέχρι και μετά την απελευθέρωση του 1944, στο μικρό Μουσείο Βασιλικού, που είχε γίνει με έξοδα της Σουηδικής Αποστολής.
Στην συνέχεια μεταφέρθηκαν, για λόγους ασφαλείας, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών και μέρος από τα λίθινα εργαλεία βρίσκονταν στις αντίστοιχες προθήκες με επεξηγήσεις για την προέλευση τους .
Όμως για το σύνολο των ευρημάτων ο πιο κατάλληλος χώρος για να παρουσιασθούν είναι ο χώρος ανευρέσεως τους (όπως το επιχείρημα μας για τα μάρμαρα του Παρθενώνα). Αυτό μας κάνει να οραματισθούμε ένα ευπρόσωπο Μουσείο στο Βασιλικό, ή στους πρόποδες του Λόφου (όπου και ο Οικισμός Ακρόπολις) ώστε να αποκτήσει η περιοχή μας το ιστορικό βάθος που της ανήκει με την κατάλληλη τεκμηρίωση και επίσης ένα τουριστικό αξιοθέατο.
Είναι παράλειψη που ακόμα δεν έχει τιμηθεί, έστω και με την ονομασία ενός δρόμου στο Δώριο, ο αρχαιολόγος NATAN VALMIN, που επί σειρά ετών (1927,29,33 και 34) διαμένοντας τότε στο Βασιλικό υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, κόπιαζε για την ανάδειξη μιας άγνωστης πτυχής της τοπικής μας Ιστορίας.
Είναι προς τιμή των τοπικών συλλόγων (Βασιλικού, Μάλθης και Κόκλας) που εξασφάλισαν από την Νομαρχιακή Διοίκηση το αναγκαίο ποσό για τη σμίλευση της προτομής του διάσημου επιστήμονα που πρόκειται κατά πάσα πιθανότητα να τοποθετηθεί στους πρόποδες της Μάλθης και πλησίον της Εθνικής οδού προς Κυπαρισσία. Για το θέμα αυτό έχει επιδείξει ενεργό ενδιαφέρον και η Σουηδική Πρεσβεία , στην Αθήνα.
http://www.dorio.gr/istoria/h02.html
