Ο εορτασμός της 181ης επετείου της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου πραγματοποιήθηκε μέσα σε λαμπρό κλίμα, στην Πύλο Μεσσηνίας, παρουσία πολιτικής ηγεσίας, πρέσβεων και φυσικά πλήθους κόσμου, από την ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας.
Μεταξύ άλλων παραβρέθηκαν μέλη της ηγεσίας των Σωμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, εκπρόσωποι των τότε Μεγάλων Δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας), οι στόλοι των οποίων συμμετείχαν στην ιστορική Ναυμαχία, στις 20 Οκτωβρίου του 1827, η υφυπουργός Απασχόλησης Σοφία Καλατζάκου, οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, Γιάννης Λαμπρόπουλος και Δημήτρης Σαμπαζιώτης, ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ, Δημήτρης Κουσελάς και η πολιτευτής του ΠΑΣΟΚ, Νάντια Γιαννακοπούλου.
Ακόμη παραβρέθηκαν ο νομάρχης Μεσσηνίας, Δημήτρης Δράκος, ο αντινομάρχης Μεσσηνίας, Σωτήρης Παναγιωτόπουλος, πλήθος νομαρχιακών συμβούλων, όπως οι Χρήστος Μαλαπάνης, Αντωνία Μπούζα και Δημήτρης Καφαντάρης και φυσικά ο δήμαρχος Πύλου, Γιώργος Χρονόπουλος.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων
Όσον αφορά στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων, ετελέσθη Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πύλου, κατά την οποία προέστη ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος.
Εν συνεχεία ακολούθησε παράταξη στρατιωτικών αγημάτων, μαθητών, οδηγών και ναυτοπροσκόπων στην κεντρική πλατεία των Τριών Ναυάρχων. Έγινε επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο των Τριών Ναυάρχων και κατάθεση στεφάνου από τους εκπροσώπους της πολιτικής ηγεσίας και τους πρέσβεις Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας.
Στη συνέχεια οι εκπρόσωποι των Πρεσβειών μετέβησαν στα νησιά Φανάρι, Σφακτηρία και Χελονήσι, όπου κατέθεσαν στεφάνια στα μνημεία των Γάλλων, Ρώσων και Άγγλων πεσόντων κι ετελέσθη επιμνημόσυνη δέηση.
Το μεσημέρι παρατέθηκε γεύμα από τον νομάρχη Μεσσηνίας και τον δήμαρχο Πύλου στους επίσημους προσκεκλημένους.
Το ιστορικό της Ναυμαχίας
Μετά από διπλωματικά παιχνίδια οι Στόλοι των τότε Μεγάλων Δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας) έφθασαν έξω από το λιμάνι της Πύλου, στις 12 Οκτωβρίου του 1827, για να επιβάλουν τα «κατάλληλα μέτρα», ώστε να υποχρεώσουν τον Ιμπραήμ σε αποχώρηση, σύμφωνα με τη Συνθήκη που είχε υπογραφεί στο Λονδίνο στις 24 Ιουνίου 1827. Οι οδηγίες από τις τρεις Δυνάμεις ήταν σαφείς: «Όσον αφορά στα τουρκικά πλοία που βρίσκονται στους κόλπους του Ναυαρίνου και της Μεθώνης, πιθανόν να επιμείνουν στην εκεί παραμονή τους, θα πρέπει, όπως και τα οχυρά, να υποστούν όλες τις συνέπειες του πολέμου».
Μετά από σύσκεψη των τριών ναυάρχων, του μετριοπαθή αντιναυάρχου Κόδριγκτον (Codrington, Άγγλος), του «φιλότουρκου» υποναυάρχου Δεριγνί (De Rigny, Γάλλος) και του ετοιμοπόλεμου και αψύ υποναυάρχου Χέιδεν (Heyden, Ρώσος) πάνω στην «Asia» (ναυαρχίδα του Αγγλικού Στόλου), στις 19 Οκτωβρίου του 1827, αποφασίστηκε η είσοδος των Στόλων στο λιμάνι του Ναυαρίνου, για μεγαλύτερη πίεση και διαπραγματεύσεις με τους Τουρκοαιγυπτίους. Έτσι το ηλιόλουστο μεσημέρι της 20ής Οκτωβρίου, το «Asia» του Κόδριγκτον, ο οποίος ήταν και ο αρχηγός του Συμμαχικού Στόλου, έφθασε κοντά στη ναυαρχίδα του Μωχαρέμ - μπέη. Ακολούθησαν και τα υπόλοιπα 11 πλοία του Αγγλικου Στόλου όπως το «Genoa», το «Albion», το «Dartmouth» κ.ά.
Στιγμές μεγάλης έντασης μετά την είσοδο και των 7 Γαλλικών πλοίων με το «Breslau», το «Scipion», το «Trident» κ.ά., αλλά και του Ρωσικού Στόλου με το «Gangut» κι άλλα 7 πλοία όπως το «Azoff», το «Iezekiel», το «Alex Nefski» κ.ά. Παρατηρείται μεγάλη κινητικότητα στις τουρκικές γραμμές, σινιάλα με άσφαιρα πυρά και κόκκινες σημαίες. Ο Ιμπραήμ έλειπε στην ενδοχώρα, μάλλον στη Μεθώνη...
Το «δυσάρεστο γεγονός» («untoward event» κατά τον Γεώργιο Δ’ της Αγγλίας), έγινε μεταξύ του πληρώματος μιας λέμβου του «Dartmouth» κι ενός τουρκικού πυρπολικού, ενώ οι Στόλοι ήταν «επ’ άγκυρα». Ο πλοίαρχος του «Dartmouth», Φέλοους, έστειλε μία λέμβο με υπεύθυνο τον υποπλοίαρχο Φίτζροϊ, για να ζητήσει να απομακρυνθεί από το πλοίο το πυρπολικό. Ένας πυροβολισμός από την τουρκική πλευρά, που σκότωσε τον κυβερνήτη της λέμβου, Φίτζροϊ, ήταν η θρυαλλίδα για τη μεγάλη και πιο παράξενη ναυμαχία της Ιστορίας, αφού δεν υπήρχε κανένα σχέδιο για τη δράση των αγκυροβολημένων στόλων. Το «Dartmouth» ανταπέδωσε τα πυρά, ενώ η γαλλική ναυαρχίδα «Σειρήνα» (Seirine) χτυπήθηκε από την αιγυπτιακή φρεγάτα «Εσμίνα». Κατεστραμμένα πλοία και καιγόμενες λέμβοι του Τουρκοαιγυπτιακού στόλου, νεκροί, τραυματίες, φωτιές, εκρήξεις, κόλαση! Από τις 2.30 μετά το μεσημέρι μέχρι τις 6 το απόγευμα στη σκληρή Ναυμαχία οι απώλειες ήταν μονόπλευρες: 174 νεκροί και 475 τραυματίες από τον συμμαχικό στόλο, χωρίς καμιά απώλεια πλοίου. Αντίθετα, οι Οθωμανικές απώλειες, σύμφωνα με τον Κόδριγκτον, ήταν 6.000 νεκροί και 4.000 τραυματίες, με 60 πλοία να «κοσμούν», ακόμα και σήμερα, τον βυθό στην ανατολική πλευρά της Σφακτηρίας. Πάντα σύμφωνα με τον Κόδριγκτον, πολλοί από τους νεκρούς και τους τραυματίες των Τουρκοαιγυπτιακών καραβιών παρέμειναν στα πόστα τους και αρκετοί απ' αυτούς δεν ήταν ούτε Τούρκοι, ούτε Αιγύπτιοι, αλλά στρατολογημένοι Άραβες, Έλληνες, Σλάβοι, Αφρικανοί, ακόμη κι αιχμάλωτοι Άγγλοι και Αμερικανοί ναύτες! Το θέαμα μετά τη Ναυμαχία ήταν από τα σπανιότερα της Ιστορίας: 27 πλοία καταναυμάχησαν και αχρήστεψαν 89! Η επιστροφή του Ιμπραήμ το πρωί της 21ης Οκτωβρίου συνοδεύτηκε από την ύψωση της λευκής σημαίας… Το ερώτημα, ποιος και γιατί πυροβόλησε τον διαπραγματευτή Φίτζροϊ, μπορεί να έμεινε αναπάντητο, αλλά το αποτέλεσμα της Ναυμαχίας είναι σίγουρα μια λαμπρή στιγμή στη Νεότερη Ελληνική Ιστορία, αφού επέβαλε τη διεθνή αναγνώριση του Ελληνικού Κράτους!
Στις 20 Οκτωβρίου κάθε χρόνου εορτάζεται με λαμπρότητα η επέτειός του... «δυσάρεστου γεγονότος» με τη συμμετοχή μιας φρεγάτας από κάθε συμμαχικό, τότε, στόλο.
Τα περισσότερα στοιχεία που παραθέσαμε για το ιστορικό της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου προέρχονται από το πόνημα του Γιάννη Μπίρη «Ένας δρόμος στο Νότο: Χώρα - Πύλος - Μεθώνη: Το βασίλειο του Νέστορα και ο Μοθών Λίθος».
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων
Όσον αφορά στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων, ετελέσθη Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πύλου, κατά την οποία προέστη ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος.
Εν συνεχεία ακολούθησε παράταξη στρατιωτικών αγημάτων, μαθητών, οδηγών και ναυτοπροσκόπων στην κεντρική πλατεία των Τριών Ναυάρχων. Έγινε επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο των Τριών Ναυάρχων και κατάθεση στεφάνου από τους εκπροσώπους της πολιτικής ηγεσίας και τους πρέσβεις Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας.
Στη συνέχεια οι εκπρόσωποι των Πρεσβειών μετέβησαν στα νησιά Φανάρι, Σφακτηρία και Χελονήσι, όπου κατέθεσαν στεφάνια στα μνημεία των Γάλλων, Ρώσων και Άγγλων πεσόντων κι ετελέσθη επιμνημόσυνη δέηση.
Το μεσημέρι παρατέθηκε γεύμα από τον νομάρχη Μεσσηνίας και τον δήμαρχο Πύλου στους επίσημους προσκεκλημένους.
Το ιστορικό της Ναυμαχίας
Μετά από διπλωματικά παιχνίδια οι Στόλοι των τότε Μεγάλων Δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας) έφθασαν έξω από το λιμάνι της Πύλου, στις 12 Οκτωβρίου του 1827, για να επιβάλουν τα «κατάλληλα μέτρα», ώστε να υποχρεώσουν τον Ιμπραήμ σε αποχώρηση, σύμφωνα με τη Συνθήκη που είχε υπογραφεί στο Λονδίνο στις 24 Ιουνίου 1827. Οι οδηγίες από τις τρεις Δυνάμεις ήταν σαφείς: «Όσον αφορά στα τουρκικά πλοία που βρίσκονται στους κόλπους του Ναυαρίνου και της Μεθώνης, πιθανόν να επιμείνουν στην εκεί παραμονή τους, θα πρέπει, όπως και τα οχυρά, να υποστούν όλες τις συνέπειες του πολέμου».
Μετά από σύσκεψη των τριών ναυάρχων, του μετριοπαθή αντιναυάρχου Κόδριγκτον (Codrington, Άγγλος), του «φιλότουρκου» υποναυάρχου Δεριγνί (De Rigny, Γάλλος) και του ετοιμοπόλεμου και αψύ υποναυάρχου Χέιδεν (Heyden, Ρώσος) πάνω στην «Asia» (ναυαρχίδα του Αγγλικού Στόλου), στις 19 Οκτωβρίου του 1827, αποφασίστηκε η είσοδος των Στόλων στο λιμάνι του Ναυαρίνου, για μεγαλύτερη πίεση και διαπραγματεύσεις με τους Τουρκοαιγυπτίους. Έτσι το ηλιόλουστο μεσημέρι της 20ής Οκτωβρίου, το «Asia» του Κόδριγκτον, ο οποίος ήταν και ο αρχηγός του Συμμαχικού Στόλου, έφθασε κοντά στη ναυαρχίδα του Μωχαρέμ - μπέη. Ακολούθησαν και τα υπόλοιπα 11 πλοία του Αγγλικου Στόλου όπως το «Genoa», το «Albion», το «Dartmouth» κ.ά.
Στιγμές μεγάλης έντασης μετά την είσοδο και των 7 Γαλλικών πλοίων με το «Breslau», το «Scipion», το «Trident» κ.ά., αλλά και του Ρωσικού Στόλου με το «Gangut» κι άλλα 7 πλοία όπως το «Azoff», το «Iezekiel», το «Alex Nefski» κ.ά. Παρατηρείται μεγάλη κινητικότητα στις τουρκικές γραμμές, σινιάλα με άσφαιρα πυρά και κόκκινες σημαίες. Ο Ιμπραήμ έλειπε στην ενδοχώρα, μάλλον στη Μεθώνη...
Το «δυσάρεστο γεγονός» («untoward event» κατά τον Γεώργιο Δ’ της Αγγλίας), έγινε μεταξύ του πληρώματος μιας λέμβου του «Dartmouth» κι ενός τουρκικού πυρπολικού, ενώ οι Στόλοι ήταν «επ’ άγκυρα». Ο πλοίαρχος του «Dartmouth», Φέλοους, έστειλε μία λέμβο με υπεύθυνο τον υποπλοίαρχο Φίτζροϊ, για να ζητήσει να απομακρυνθεί από το πλοίο το πυρπολικό. Ένας πυροβολισμός από την τουρκική πλευρά, που σκότωσε τον κυβερνήτη της λέμβου, Φίτζροϊ, ήταν η θρυαλλίδα για τη μεγάλη και πιο παράξενη ναυμαχία της Ιστορίας, αφού δεν υπήρχε κανένα σχέδιο για τη δράση των αγκυροβολημένων στόλων. Το «Dartmouth» ανταπέδωσε τα πυρά, ενώ η γαλλική ναυαρχίδα «Σειρήνα» (Seirine) χτυπήθηκε από την αιγυπτιακή φρεγάτα «Εσμίνα». Κατεστραμμένα πλοία και καιγόμενες λέμβοι του Τουρκοαιγυπτιακού στόλου, νεκροί, τραυματίες, φωτιές, εκρήξεις, κόλαση! Από τις 2.30 μετά το μεσημέρι μέχρι τις 6 το απόγευμα στη σκληρή Ναυμαχία οι απώλειες ήταν μονόπλευρες: 174 νεκροί και 475 τραυματίες από τον συμμαχικό στόλο, χωρίς καμιά απώλεια πλοίου. Αντίθετα, οι Οθωμανικές απώλειες, σύμφωνα με τον Κόδριγκτον, ήταν 6.000 νεκροί και 4.000 τραυματίες, με 60 πλοία να «κοσμούν», ακόμα και σήμερα, τον βυθό στην ανατολική πλευρά της Σφακτηρίας. Πάντα σύμφωνα με τον Κόδριγκτον, πολλοί από τους νεκρούς και τους τραυματίες των Τουρκοαιγυπτιακών καραβιών παρέμειναν στα πόστα τους και αρκετοί απ' αυτούς δεν ήταν ούτε Τούρκοι, ούτε Αιγύπτιοι, αλλά στρατολογημένοι Άραβες, Έλληνες, Σλάβοι, Αφρικανοί, ακόμη κι αιχμάλωτοι Άγγλοι και Αμερικανοί ναύτες! Το θέαμα μετά τη Ναυμαχία ήταν από τα σπανιότερα της Ιστορίας: 27 πλοία καταναυμάχησαν και αχρήστεψαν 89! Η επιστροφή του Ιμπραήμ το πρωί της 21ης Οκτωβρίου συνοδεύτηκε από την ύψωση της λευκής σημαίας… Το ερώτημα, ποιος και γιατί πυροβόλησε τον διαπραγματευτή Φίτζροϊ, μπορεί να έμεινε αναπάντητο, αλλά το αποτέλεσμα της Ναυμαχίας είναι σίγουρα μια λαμπρή στιγμή στη Νεότερη Ελληνική Ιστορία, αφού επέβαλε τη διεθνή αναγνώριση του Ελληνικού Κράτους!
Στις 20 Οκτωβρίου κάθε χρόνου εορτάζεται με λαμπρότητα η επέτειός του... «δυσάρεστου γεγονότος» με τη συμμετοχή μιας φρεγάτας από κάθε συμμαχικό, τότε, στόλο.
Τα περισσότερα στοιχεία που παραθέσαμε για το ιστορικό της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου προέρχονται από το πόνημα του Γιάννη Μπίρη «Ένας δρόμος στο Νότο: Χώρα - Πύλος - Μεθώνη: Το βασίλειο του Νέστορα και ο Μοθών Λίθος».
Εφημερίδα ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
