"Η σύλληψή μου θα σημάνει το τέλος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας" λέγεται πως είχε δηλώσει, μέσω του αδελφού του, ο Ράντοβαν Κάρατζιτς...
Κατά κάποιο περίεργο τρόπο στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει κι ο πρώην Ύπατος Εκπρόσωπος της διεθνούς κοινότητας στη Βοσνία, Πάντι Ασντάουν, σε άρθρο του στην εφημερίδα "Ομπσέρβερ": "ποτέ άλλοτε, αφότου έγινε φυγόδικος, δεν είναι τόσο πιθανή η διχοτόμηση της Βοσνίας που ήταν το όνειρο του Κάρατζιτς", γράφει ο λόρδος Ασντάουν.
Γιατί όπως παρατηρεί και ο ανταποκριτής του BBC στα Βαλκάνια, Νικ Θορπ, η σύλληψη του Κάρτζιτς έριξε λάδι σε μια φωτιά που σιγοκαίει:
οι Σέρβοι εθνικιστές, βλέποντας την αυτονόμηση του Κοσσυφοπεδίου και του Μαυροβουνίου από τη Σερβία, αγωνίζονται για την ανεξαρτητοποίηση της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας από τη Βοσνία.
Πολιτικοί των μουσουλμάνων της Βοσνίας υποστηρίζουν πως η σύλληψη του Κάρατζιτς είναι μια μοναδική ευκαιρία για την κατάργηση του δημιουργήματός του, ενός σερβικού κρατιδίου στη Βοσνία, στο οποίο έχουν αγκιστρωθεί οι Σέρβοι σα να ήταν σχεδία σε μια θάλασσα τρικυμμισμένη!
Άλλοι, πάλι, στην Βοσνία πιστεύουν πως η δημοκρατία τους θα αντέξει:
"δεν καταστραφήκαμε", λένε, "το 1992, όταν μας επετέθησαν οι Σέρβοι, όπως δεν χαθήκαμε και το 1993, όταν και οι Κροάτες άρχισαν να μας χτυπούν μαζί με τους Σέρβους, και θα καταρρεύσουμε τώρα;"
Σίγουρα, όπως επισημαίνει κι ο ανταποκριτής του BBC στα Βαλκάνια, μία από τις μεγάλες επιτυχίες της διεθνούς κοινότητας είναι ότι δημιουργήθηκε μετά το τέλος του πολέμου ένα κλίμα επαρκούς ασφαλείας που έπεισε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες να γυρίσουν στα σπίτια τους. Μία πολυεθνική Βοσνία δημιουργήθηκε εκ νέου χάρις στο πείσμα ανθρώπων που είχαν δεθεί με τη γη και τις πατρογονικές τους εστίες, κι ήταν έτσι αποφασισμένοι να ξαναγυρίσουν πίσω, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε πως έπρεπε να ζουν σαν μειόνοτητα ή να γειτονεύουν τα σπίτια τους με αυτούς που είχαν σκοτώσει συγγενείς τους.
Υπάρχουν, βέβαια, προβλήματα. Κι ένα απ' αυτά είναι η ανεργία και η φτώχεια. Μουσουλμάνοι πρόσφυγες ξαναγύρισαν στη Δύση γιατί, πολύ απλά, δεν μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα στην πατρίδα τους. Ένα άλλο πρόβλημα είναι το συνταγματικό: όπως έχει υποδείξει το Συμβούλιο της Ευρώπης, το παρόν συνταγματικό σχήμα της χώρας, που είναι διηρημένη σε δύο δημοκρατίες, είναι δυσλειτουργικό και δεν θα επιτρέψει ποτέ την είσοδο της Βοσνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που λέγεται πως είναι το όνειρο σχεδόν κάθε Βόσνιου. Όπως συνέβαινε πριν από 17 χρόνια, την παραμονή του πολέμου, οι Μουσουλμάνοι και οι περισσότεροι Κροάτες επιμένουν στη δημιουργία ενός ενιαίου κράτους. Οι Σέρβοι όμως επιμένουν να έχουν το δικό τους χώρο και προειδοποιούν, όπως προειδοποιούσαν και πριν από 17 χρόνια, πόσο κακό είναι να ζει κανείς σε μια χώρα η πλειονότητα του πληθυσμού της οποίας είναι μουσουλμάνοι.
Να λοιπόν γιατί εκφράζονται φόβοι για το τι επιπτώσεις μπορεί να έχει τώρα στη Βοσνία η σύλληψη και η μεταφορά του Κάρατζιτς στη Χάγη.
Υπάρχουν όμως και οι περισσότερο αισιόδοξοι που πιστεύουν ότι η σύλληψη Κάρατζιτς δείχνει πως η Βοσνία και ολόκληρη η περιοχή έχουν τη δύναμη για να συνεχισθούν οι πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν τελικά στη συμφιλίωση.
Κι αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία, προσθέτουν, είναι πως η σύλληψη κατέστη δυνατή όταν ανέλαβε την εξουσία στο Βελιγράδι μία φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση. Οι πρώην γιουγκοσλαβικές δημοκρατίες συνδέονται, λένε, η μία με την άλλη. Ό,τι συμβαίνει στη μία επηρεάζει σοβαρά τις άλλες.
