Πολεοδομικές Μελέτες - Προτελευταία η Μεσσηνία.

Ομάδα εργασίας για την πορεία των μελετών ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ όλων των περιοχών στην Περιφέρεια Πελοποννήσου έχει συγκροτήσει το περιφερειακό τμήμα του ΤΕΕ Πελοποννήσου και τα αποτελέσματα της έρευνάς της παρουσιάσθηκαν τις προηγούμενες ήμερες σε ειδική ημερίδα στην Τρίπολη.

Η έρευνα διήρκεσε περίπου 2 χρόνια, ενώ για τη Μεσσηνία φαίνεται πως 8 Δήμοι εκπονούν μελέτη χωρικού σχεδιασμού σε σύνολο 31, ποσοστό μόλις 25,8%.
Οι μελέτες αυτές καλύπτουν 2.991 στρέμματα, δηλαδή το 34,4% περίπου της επιφάνειας του νομού.
Σε σχέση με τους νομούς της Περιφέρειας Πελοποννήσου, τα...............

πρωτεία κρατά ο Νομός Κορινθίας, με τις σχετικές μελέτες που εκπονούνται να καλύπτουν το 92% (!) περίπου της επιφάνειάς του.
Πάντως, από την ομάδα εργασίας διευκρινίσθηκε ότι μέχρι την ολοκλήρωση της έρευνας κάποιες μελέτες προχώρησαν σε επόμενο επίπεδο/ στάδιο.

Στοιχεία Περιφέρειας
Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσίασε η αγρονόμος/τοπογράφος – μηχανικός Βασιλική Αλεξοπούλου. Πριν την παρουσίαση εξήγησε ότι η ομάδα εργασίας είχε ως στόχο τη συλλογή πληροφοριών που αφορούν στο επίπεδο προόδου των μελετών ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ από τα αρμόδια στελέχη των Δήμων και των Κοινοτήτων.
Ο μηχανικός Τάσος Μαγκαφώσης ανέφερε ότι το ΤΕΕ αποφάσισε να διερευνήσει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο χωροταξικός σχεδιασμός στους Δήμους της Περιφέρειας Πελοποννήσου δέκα χρόνια μετά την ισχύ του νόμου 2508/97. Συμπλήρωσε δε ότι ένα παράγωγο αλλά κρίσιμο συμπέρασμα από τη διαδικασία της έρευνας, φαίνεται να είναι η δημιουργία ενός Παρατηρητηρίου Χωροταξίας στο πλαίσιο της Περιφέρειας Πελοποννήσου.
Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία για την Περιφέρεια Πελοποννήσου, επί συνόλου 1.781 πόλεων και οικισμών (απογραφή ΕΣΥΕ 2001), για τους 1.745 που έχουν πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων, στο πλαίσιο της Επιχείρησης Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης (ΕΠΑ) έγινε καθορισμός ορίων.
Για τις 36 πόλεις και οικισμούς με πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων στο πλαίσιο της ΕΠΑ εγκρίθηκαν 31 Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ), εκ των οποίων 5 τροποποιήθηκαν κατά την πορεία εφαρμογής τους.
Για το σύνολο της Περιφέρειας έχει εγκριθεί 1 Προεδρικό Διάταγμα για τον καθορισμό Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου (Ζ0Ε) στα όρια 1 Δήμου.
Σε 8 πόλεις και οικισμούς υλοποιούνται: Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις Αστικής Ανάπτυξης σε τοπικές ζώνες από το ΠΕΠ σε 6 πόλεις και Ολοκληρωμένα Τοπικά Προγράμματα βιώσιμης ανάπτυξης σε εφαρμογή της Habitat Agenda στις άλλες 2.
Επί συνόλου 100 Δήμων και 7 Κοινοτήτων βρίσκονται σε εξέλιξη:
30 Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ) – Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) για τους 34 Δήμους, με 2 ΓΠΣ να
εκπονούνται με διαδημοτική συνεργασία 6 Δήμων.
9 Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου (ΟΠΑΑΧ) [5 με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ και 4 από το ΕΠ Αγροτική Ανάπτυξη &
Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου] για 49 Δήμους. Σε 1 από αυτούς υλοποιείται ταυτόχρονα και Ολοκληρωμένο Τοπικό Πρόγραμμα βιώσιμης ανάπτυξης σε εφαρμογή της Habitat Agenda.

5 νομοί
Ειδικά για τις περιοχές της Μεσσηνίας, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας του ΤΕΕ, οι Δήμοι που εκπονούν μελέτη χωρικού σχεδιασμού ανέρχονται σε 8 σε σύνολο 31, ποσοστό 25,8%. Οι μελέτες αυτές καλύπτουν 2.991 στρέμματα, δηλαδή το 34,4% περίπου της επιφάνειας του νομού.
Σε ό,τι αφορά την Αρκαδία, οι Δήμοι και οι Κοινότητες που εκπονούν μελέτη χωρικού σχεδιασμού είναι 4 σε σύνολο 23, ποσοστό 17,4%. Οι μελέτες αυτές καλύπτουν 1.194 στρέμματα, δηλαδή το 27% περίπου της επιφάνειας του νομού.
Στη Λακωνία ο αριθμός των Δήμων που εκπονούν μελέτη χωρικού σχεδιασμού ανέρχεται σε 4, σε σύνολο 22, ποσοστό 18,8%, ενώ 1 βρίσκεται στη διαδικασία ανάθεσης. Οι μελέτες αυτές καλύπτουν 609 χλμ., δηλαδή το 21% περίπου της επιφάνειας του νομού.
Στο Νομό Αργολίδας 6 Δήμοι εκπονούν μελέτη χωρικού σχεδιασμού σε σύνολο 16, ποσοστό 37,5%, ενώ 5 βρίσκονται στην έναρξη της διαδικασίας ανάθεσης.
Τέλος, στην Κορινθία, 13 Δήμοι, σε σύνολο 15, εκπονούν μελέτη χωρικού σχεδιασμού, ποσοστό 86,7%, ενώ 1 βρίσκεται στη διαδικασία ανάθεσης. Οι μελέτες αυτές καλύπτουν 2.093 χλμ., δηλαδή το 92% περίπου της επιφάνειας του νομού.

Μεσσηνία
Ειδικότερα για τη Μεσσηνία, από τους 9 οικισμούς (έδρες Δήμων) που ανήκουν σε οικιστικό επίπεδο 2ου και 3ου ενισχυμένου (σύμφωνα με τη θεσμοθετημένη ιεράρχηση από Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού Περιφέρειας Πελοποννήσου), μελέτες ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ εκτελούν 4 Δήμοι και συγκεκριμένα: Καλαμάτας, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας και Λεύκτρου.
Από τους 5 οικισμούς (έδρες Δήμων) που ανήκουν στο οικιστικό επίπεδο 4ου ενισχυμένου, κανένας Δήμος δεν εκτελεί μελέτη χωρικών ρυθμίσεων.
Από τους 6 Δήμους που έχουν οικισμό ή οικισμούς άνω των 2.000 κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του 2001, οι μισοί εκπονούν μελέτη ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ.
Το σύνολο των Δήμων στη Μεσσηνία που εκπονούν ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ είναι και παραλιακοί.
Μόλις 1 μελέτη από τις 7 έχει προκηρυχτεί ή επιβλέπεται από την αρμόδια για θεσμοθέτηση περιφερειακή Υπηρεσία ΔΙΠΕΧΩ Πελοποννήσου. Ωστόσο, στα συμπεράσματα της έρευνας αναφέρεται ότι σε πολλές περιπτώσεις η επίβλεψη-παρακολούθηση γίνεται από μηχανικούς ανεξαρτήτου εμπειρίας και γνωστικού αντικειμένου.
Εν κατακλείδι, για τη Μεσσηνία εξάγεται το συμπέρασμα ότι μικρός αριθμός Δήμων έχουν πολεοδομικά ενεργοποιηθεί και εκτελούν μελέτη χωρικών ρυθμίσεων. Επιπλέον, αυτοί που εκπονούν τέτοιες μελέτες αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις, τα πιθανά αίτια των οποίων αποδόθηκαν σε τρεις βασικούς λόγους:
• οι χρονοβόρες διαδικασίες διαβούλευσης
• οι καθυστερήσεις από την πλευρά των Δημόσιων Υπηρεσιών να γνωμοδοτήσουν για τη μελέτη
• οι καθυστερήσεις που έχουν προκύψει από τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που αφορά στην έγκριση των μελετών (συμπληρωματικές μελέτες που απαιτούνται: όπως στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και επιπλέον γεωλογικές μελέτες).
Επίσης, παρατηρείται έλλειψη καθορισμού προτεραιότητας στο σχεδιασμό στο νομό (προτεραιότητα σε περιοχές, πιέσεις χρήσεων γης - οικολογικά ευαίσθητες περιοχές κ.λπ.).
Τέλος, κατά τη διεξαγωγή της έρευνας μεγάλος αριθμός Δήμων αναφέρθηκε σε έλλειμμα ενημέρωσης και εξεύρεσης πηγών χρηματοδότησης.
Δυστυχώς, στην έρευνα δεν έδωσε στοιχεία για το ΓΠΣ ο Δήμος Μεσσήνης.
Οι Δήμοι της Μεσσηνίας που δεν εξασφάλισαν χρηματοδότηση για σύνταξη ΣΧΟΟΑΠ και ΓΠΣ είναι: Αβίας, Παπαφλέσσα, Οιχαλίας, Πύλου, Ανδρούσας, Νέστορος, Αρφαρών, Βουφράδος, Χιλιοχωρίων, Μελιγαλά, Ανδανίας.
Οι Δήμοι που δεν έχουν εντάξει τέτοια μελέτη στο τεχνικό τους πρόγραμμα γιατί έχουν άλλες προτεραιότητες είναι: Είρας, Αριστομένους (δεν υπάρχει καμία πληροφόρηση), Κοινότητα Τριπύλας.
Οι Δήμοι που εκπονούν μελέτη ΣΧΟΟΑΠ και ΓΠΣ αλλά έχουν καθυστερήσει σημαντικά (είτε σε συγκέντρωση στοιχείων είτε σε γνωμοδοτήσεις Υπηρεσιών), είναι: Λεύκτρου, Κυπαρισσίας, Καλαμάτας, Γαργαλιάνων, Θουρίας, Αίπειας.


Της Βίκυς Βετουλάκη - Εφημερίδα "ΘΑΡΡΟΣ"